Wycena publicznej spółki akcyjnej – wprowadzenie
Wycena publicznej spółki akcyjnej to inaczej wycena spółki giełdowej. Zgodnie bowiem z Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, spółką publiczną jest spółka, której co najmniej jedna akcja jest dopuszczona do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzona do obrotu w alternatywnym systemie obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W najprostszym ujęciu obecną rynkową wartość spółki publicznej można wyznaczyć poprzez „przemnożenie” aktualnej ceny rynkowej jej akcji przez ilość akcji. Takie jednakże podejście posiada kilka istotnych wad do których zaliczyć należy:
- Cena rynkowa akcji notowanej na giełdzie papierów wartościowych wyraża aktualną wartość rynkową akcji „niekontrolującej”. (Patrz: „Czym jest i ile wynosi dyskonto / premia za kontrolę?„) Tym samym zawiera dyskonto z tytułu braku kontroli nad spółką. Wynika stąd zatem, że aktualna wartość rynkowa spółki jest większa aniżeli wynika z uzyskanego iloczynu ceny rynkowej i ilości akcji.
- Cenę akcji w bieżących notowaniach rynkowych bezpośrednio kształtuje popyt i podaż. Popyt wynika z decyzji podejmowanych przez inwestorów giełdowych. Z kolei na te decyzje istotny wpływ mają czynniki psychologiczne w tym w szczególności towarzyszące podejmowanym decyzjom emocje. W ich efekcie często cena akcji odbiega od tak zwanej godziwej wartości rynkowej. (Patrz: „Co wyraża godziwa wartość rynkowa przedsiębiorstwa?„)
- Aktualna cena rynkowa akcji może różnić się od godziwej wartości rynkowej również ze względu na:
- brak pełnej informacji przez inwestorów o spółce (występowanie tzw. asymetrii informacji),
- brak lub niewielki popyt na akcje spółki (niskie obroty akcjami).
Wskazane powyżej czynniki powodują, że iloczyn ceny i ilości akcji różni się od godziwej wartości rynkowej wynikającej z potencjału przedsiębiorstwa. Z powyższego wynika, że warto przeprowadzić proces wyceny. (Zobacz wpis: „Czym jest wartość przedsiębiorstwa a czym cena transakcyjna?”)
Wycena publicznej spółki akcyjnej przez biegłego
Wycena spółek notowanych na giełdach papierów wartościowych w ogólnym ujęciu odbywa się analogicznie jak w przypadku innych przedsiębiorstw. Zagadnieniu temu poświęciłem wpis „Jak wycenić przedsiębiorstwo, czyli etapy procesu wyceny”. Z kolei wycenie akcji i udziałów dotyczył wpis „Na czym polega wycena udziałów w spółce?„
Nawiązując do ostatniego wpisu „Czym różni się wycena przedsiębiorstw małych od dużych?” należy wskazać, że spółka publiczna stanowi „duże przedsiębiorstwo”.
Z punktu widzenia szacowania rynkowej wartości, metodologia wyceny dotycząca spółek publicznych jest najszerzej opisana w literaturze. Wyceniający spółki publiczne jest zwykle w stanie o takich podmiotach pozyskać najwięcej informacji z ogólnodostępnych źródeł.
Cele, standardy wartości i podejścia stosowane do wyceny spółki publicznej
W praktyce, najczęściej wycenę spółki publicznej (dojście do opinii o jej godziwej wartości rynkowej) dokonuje się według standardu wartości wewnętrznej. Stosuje się zwykle podejście dochodowe (zazwyczaj metodę DCF) stanowiące zwieńczenie tzw. analizy fundamentalnej danego podmiotu. Według standardu wartości wewnętrznej, wartość spółki „wyprowadzana” jest na podstawie wszelkich informacji na jej temat i czynników zewnętrznych wpływających na jej sytuację ekonomiczno-finansową. Dokonana w ten sposób wycena umożliwia inwestorom wyznaczenie różnicy między obecną ceną akcji a jej godziwą wartością rynkową. Wyznaczona różnica może stanowić istotną przesłankę decyzji o ewentualnej inwestycji (lub dezinwestycji) w spółkę. Należy jednak mieć świadomość, iż czasem, różne osoby przeprowadzające proces wyceny dochodzą do odmiennych opinii. Odmienność ta może nie tylko dotyczyć skali powyższej różnicy, ale nawet jej znaku. (Patrz wpis: Kiedy wycena przedsiębiorstwa jest obiektywna i wiarygodna?)
Alternatywnie, potencjalny inwestor zainteresowany przejęciem spółki (lub dokonaniem fuzji z innym podmiotem) mógłby być zainteresowany określeniem tzw. wartości inwestycyjnej. Wartość taka oznacza wartość dla konkretnego inwestora z uwzględnieniem ewentualnych możliwych do uzyskania przez niego efektów synergii. (Patrz wpis: Co wyraża wartość inwestycyjna przedsiębiorstwa?).
Wycena publicznej spółki akcyjnej w świetle uregulowań prawnych
Jak wyjaśniono we wpisie „Czy istnieją regulacje prawne wyceny przedsiębiorstw?”, przepisy prawa regulują kwestie wyceny przedsiębiorstw w bardzo ograniczonym zakresie. Abstrahując od kwestii upadłości i restrukturyzacji, o czym była mowa we wpisie „Czy prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne nawiązują do wyceny przedsiębiorstw?”, w zasadzie do wyceny spółki publicznej odnosi się Art. 79 pkt 3a Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Wspomniany artykuł dotyczy ustalania minimalnej ceny akcji proponowanej w wezwaniu do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej. Przepis ten stanowi, że:
- Jeżeli „obrót akcjami spółki publicznej był dokonywany na mniej niż jednej trzeciej sesji i jeżeli na co najmniej jednej trzeciej z tych sesji występowała co najmniej 5% różnica cen tych akcji na zamknięciu notowań w stosunku do ceny zamknięcia na poprzedniej sesji w tym okresie, cena minimalna nie może być niższa od ich wartości godziwej.
- Jeżeli wolumen obrotu akcjami spółki publicznej na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu publikowany przez spółkę prowadzącą rynek regulowany lub organizującą alternatywny system obrotu, w okresie 6 miesięcy poprzedzających przekazanie zawiadomienia, o którym mowa w art. 77a ust. 1, stanowił mniej niż 1% wszystkich akcji spółki publicznej dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu, cena minimalna nie może być niższa od ich wartości godziwej.”
Stan prawny na 04.01.2024 rok
Z powyższego wynika konieczność (wymuszona przepisami prawa) dokonania wyceny wartości godziwej akcji przedsiębiorstwa w przedstawionych przypadkach.
W następnym tygodniu
W następnym tygodniu udzielę odpowiedzi na pytanie: „Na czym polega wycena niepublicznej spółki akcyjnej?”
Autor: Dariusz Stronka
Zobacz naszą ofertę wycen:
wyceny wycena przedsiębiorstwa/ wycena spółki
wycena udziałów w spółce wycena zorganizowanej części przedsiębiorstwa