71. Wycena przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym.

Spis treści

Wycena przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym na zasadach ogólnych – wprowadzenie

Wycena przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym poruszana była już we wpisie „Czy Prawo upadłościowe i Prawo restrukturyzacyjne nawiązują do wyceny przedsiębiorstw?„. W tym miejscu warto przede wszystkim przypomnieć, iż zgodnie z art. 319 p. 3 i 4 biegły w zakresie wyceny odrębnie dokonuje wyceny:

całego przedsiębiorstwa,
możliwych do wyodrębnienia zorganizowanych części przedsiębiorstwa,
poszczególnych obciążonych składników majątku.

W aspekcie natomiast ostatniego wpisu, należy zwrócić uwagę, że wycena przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym na zasadach ogólnych (tj. przy likwidacji przez syndyka) ma znacznie szersze zastosowanie niż wycena w trybie przygotowanej likwidacji (pre-pack). Nie ogranicza się do szacowania wartości oferowanego na sprzedaż zorganizowanego zespołu składników majątkowych, lecz pełni rolę kompleksowego wsparcia pracy syndyka.

Syndyk powinien zarządzać upadłym przedsiębiorstwem kierując się interesem wierzycieli. Jego celem powinno być przede wszystkim dążenie – w interesie wierzycieli – do najkorzystniejszego zbycia składników masy upadłości.

Działania syndyka przebiegają w oparciu o uprzednio przez niego zaproponowany plan likwidacyjny. Jednakże zanim syndyk rozpocznie swoje działania plan ten wymaga zatwierdzenia zarówno przez sędziego-komisarza jak i radę wierzycieli.

Warto tutaj zwrócić uwagę, że plan likwidacyjny jest sporządzanym przez syndyka dokumentem określającym (zgodnie z art. 306 PU):

proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego (w szczególności sprzedaży przedsiębiorstwa),
termin sprzedaży,
preliminarz wydatków,
ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

Warianty planu likwidacji mogą różnić się od siebie między innymi:

podziałem całości aktywów na pakiety oferowane do sprzedaży łącznej,
działaniami służącymi zainteresowaniu potencjalnej grupy nabywców,
terminami sprzedaży.

Wycena przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym na zasadach ogólnych – specyfika stosowanego podejścia, funkcje i standard wartości

W sytuacji przedsiębiorstwa znajdującego się w postępowaniu upadłościowym, wartość rynkowa jego kapitału własnego wynosi zwykle zero. W takiej sytuacji, maksymalizacja korzyści wierzycieli jest zasadniczo zbieżna z maksymalizacją wartości przedsiębiorstwa dla wszystkich dawców kapitału – EV (Enterprise Value).

Podejściem adekwatnym do wyceny EV jest specyficzna wersja metody DCF (w wariancie FCFF), która obejmuje wyłącznie okres szczegółowej prognozy. Wycena polega na kalkulacji bieżącej wartości przyszłych wolnych przepływów pieniężnych przynależnych wszystkim stronom finansującym – FCFF (ang. Free Cash Flows to Firm). Obliczeń należy dokonać przyjmując stopę dyskontową równą kosztowi kapitału obcego.

Wyceny bazujące na prezentowanej wersji metody DCF pełnią przede wszystkim funkcję decyzyjną stanowiąc kompleksowe podejście do optymalizacji decyzji syndyka. W szczególności, pozwalają one syndykowi na usystematyzowane porównywanie różnych wariantów zarówno początkowego planu likwidacyjnego jak i jego kolejnych aktualizacji.

W związku z tym, że jak wspomniano na wstępie, plan likwidacyjny wymaga zatwierdzenia, kluczową funkcję wycen stanowi też funkcja argumentacyjna. Skutecznemu wywiązywaniu się z tej funkcji sprzyja wyeksponowanie relacji typu trade-off („coś za coś”) między głównymi składowymi FCFF, czyli wpływami ze sprzedaży majątku a wydatkami na koszty likwidacji. W praktyce, często warto zaakceptować niższe wpływy ze sprzedaży, aby skrócić okres zbywania majątku i w ten sposób zmniejszyć wydatki związane z likwidacją.

Standardem wartości właściwym dla omawianej wyceny jest godziwa wartość rynkowa (ang. Fair Market Value), definiowana w Krajowym Standardzie Wyceny Przedsiębiorstw jako „wyrażona w pieniądzu lub odpowiednim ekwiwalencie wartość przedmiotu wyceny, przy szacowaniu której zakłada się, że w transakcji biorą udział typowy hipotetyczny kupujący i typowy hipotetyczny sprzedający, zainteresowani przeprowadzeniem transakcji i niedziałający pod przymusem (nakazem)”. Przedmiotem wyceny jest bowiem całościowy portfel wierzytelności, który potencjalnie może stanowić przedmiot transakcji.