38. Na czym polega metoda odtworzeniowa?

Metoda odtworzeniowa – wprowadzenie

Metoda odtworzeniowa (lub metoda wartości odtworzeniowej – z ang.  Replacement Value Method) stanowi alternatywną w stosunku do skorygowanej wartości aktywów netto metodę wyceny przedsiębiorstw w podejściu majątkowym. W podejściu tym wartość przedsiębiorstwa określana jest poprzez wartość jego aktywów pomniejszonych o zobowiązania. (Szerzej na temat podejścia majątkowego przeczytasz we wpisie „Na czym polega podejście majątkowe wyceny przedsiębiorstw?”).

Omawiana metoda polega na ustaleniu nakładów koniecznych na odtworzenie poszczególnych materialnych i niematerialnych składników majątku przedsiębiorstwa. W kolejnym kroku wartość tą pomniejsza się o kwotę zobowiązań.

Zgodnie z wytycznymi Krajowego Standardu Wyceny, w wycenie należy uwzględnić również aktywa oraz zobowiązania pozabilansowe (p. 8.2.3 Standardu). W szczególności chodzi o uwzględnienie aktywów niematerialnych takich jak marka, znak firmowy, patenty, know-how, bazy dostawców, stali odbiorcy, know-how. Aktywa te zwykle w bilansie nie są uwzględniane a mogą mieć kluczowe znaczenie dla działalności podmiotu.

Dokonując oszacowania nakładów koniecznych na odtworzenie składników materialnych uwzględnia się ich stan, przydatność i poziom zużycia. W przypadku składników niewykazanych w bilansie należy oszacować nakłady inwestycyjne na odtworzenie/ zastąpienie marki, znaku firmowego, know-how, odbiorców, dostawców etc. Innymi słowy istotą tej metody jest ustalenie nakładów inwestycyjnych koniecznych do odtworzenia aktualnego na moment wyceny potencjału wycenianego przedsiębiorstwa.

Przy szacowaniu wartości przedsiębiorstwa metodą wartości odtworzeniowej przed przystąpieniem do wyceny wskazane jest sporządzenie bilansu wycenianego podmiotu na dzień wyceny.

Procedura wyceny przedsiębiorstwa metodą odtworzeniową

Procedura wyceny przedsiębiorstwa zgodnie z metodą odtworzeniową odbywa się w następujących etapach:

1. Po pierwsze: identyfikacja poszczególnych materialnych i niematerialnych składników majątku przedsiębiorstwa (mających znaczenie dla potencjału przedsiębiorstwa uwzględniając również składniki pozabilansowe).
2. Po drugie: ustalenie nakładów potrzebnych na odtworzenie poszczególnych składników aktywów (w tym ustalenie nakładów na odtworzenie składników majątku niewykazanego w bilansie).
3. Po trzecie: zsumowanie wartości odtworzenia poszczególnych zidentyfikowanych składników aktywów.
4. Po czwarte: identyfikacja posiadanych przez firmę zobowiązań (w tym również spornych i pozabilansowych).
5. Po piąte: korekta do wartości rynkowej (oczekiwanej) poszczególnych zobowiązań.
6. Po szóste: zsumowanie rynkowych (oczekiwanych) wartości zobowiązań.
7. Po siódme: pomniejszenie wartości odtworzenia poszczególnych składników majątku o rynkową wartość zobowiązań.

Wzór na wycenę przedsiębiorstwa metodą odtworzeniową

Procedurę stosowania metody odtworzeniowej można przedstawić za pomocą następującej formuły:

gdzie:
WP – wartość przedsiębiorstwa
A_i – wartość odtworzeniowa i-tego składnika aktywów,
Zob_j – wartość księgowa j-tego składnika zobowiązań,
K_Zj – wartość korekty do wartości rynkowej j-tego składnika zobowiązań,
n – ilość zidentyfikowanych składników aktywów,
m – ilość zidentyfikowanych składników zobowiązań.

Metoda odtworzeniowa wyceny firm –uwagi końcowe

Na koniec, kilka uwag dotyczących przedstawionej procedury i wzoru na wycenę przedsiębiorstwa metodą odtworzeniową.

1. Dokonując wyceny przedsiębiorstwa należy przeprowadzić etapy wskazane we wpisie pt.: „Jak wycenić przedsiębiorstwo czyli etapy procesu wyceny” na niniejszym blogu.
2. Wycena przeprowadzona przy wykorzystaniu metody odtworzeniowej będzie w tym większym stopniu obiektywna,  im pełniej zostaną spełnione warunki opisane we wpisie „Kiedy wycena przedsiębiorstwa jest obiektywna i wiarygodna?”)
3. O wyborze podejścia i metody decydują takie czynniki jak: cel wyceny, przyjęte podstawowe założenia wyceny, dostępność danych, założony standard wartości etc.
4. Wycena w podejściu majątkowym jest zwykle właściwym podejściem w szczególności w przypadku  przedsiębiorstw, których głównymi składnikami majątku są rzeczowe aktywa trwałe i/lub zapasy, np. przedsiębiorstw prowadzących działalność operacyjną w zakresie wynajmu posiadanych przez siebie nieruchomości czy spółek inwestycyjnych.
5. W przypadku ustalania wartości przedsiębiorstwa metodą odtworzeniową należy zwrócić uwagę, że:
   • ustalenie wartości odtworzeniowej poszczególnych zidentyfikowanych przydatnych składników majątku rzeczowego dokonuje się poprzez:
     • powiększenie ich cen nabycia o wskaźniki wzrostu cen a następnie skorygowanie tak uzyskanej wartości o stopień ich umorzenia (zużycia) lub  
     • aktualizację ich wartości do bieżących cen rynkowych;
   • konieczne jest dokonanie stosownej korekty należności przeterminowanych, trudnościągalnych i spornych.
   • wartość odtworzeniową instrumentów finansowych stanowią ich bieżące na moment wyceny ceny rynkowe (lub w przypadku ich braku uzyskane w wyniku wyceny wartości godziwe);
   • w zakresie zobowiązań należy:
     • uwzględnić zobowiązania pozabilansowe,
     • dokonać korekt zobowiązań przeterminowanych, trudnościągalnych i spornych do wartości oczekiwanych.
6. W przypadku zidentyfikowania istotnych dla funkcjonowania firmy składników niematerialnych niewykazywanych zwykle w bilansie takich jak marka, znak firmowy, patenty, know-how, stali odbiorcy, kontrakty etc.  wycena metodą odtworzeniową wymaga również określenia nakładów na ich odtworzenie oraz uwzględnienia w całkowitej wartości przedsiębiorstwa. Wycenie poszczególnych składników niematerialnych poświęcone zostaną oddzielne wpisy na blogu. 
7. Trudności w oszacowaniu wartości odtworzeniowej składników niematerialnych wpływających na reputację firmy i czasu potrzebnego na osiągnięcie zadanej pozycji na rynku (wpływającego na uzyskaną wartość przedsiębiorstwa w metodzie odtworzeniowej) stanowią zwykle podstawową wadę tej metody.

W następnym tygodniu

W następnym tygodniu odpowiem na pytanie: Jak wycenić przedsiębiorstwo metodą likwidacyjną?

Autor: Dariusz Stronka

Zobacz naszą ofertę wycen:

wyceny                                                wycena przedsiębiorstwa/ wycena spółki

wycena udziałów                            wycena zorganizowanej części przedsiębiorstwa