30. Na czym polega podejście porównawcze-rynkowe wyceny firm?

Podejście porównawcze (rynkowe) to podejście, w którym biegły dochodzi do opinii o wartości przedsiębiorstwa poprzez porównanie go z innymi podmiotami. W celu wydania opinii o wartości podmiotu należy zebrać informacje o cenach transakcyjnych dokonywanych na udziałach/ akcjach podmiotów porównywalnych. Następnie odnosi się kluczowe miary ekonomiczno-finansowe zaobserwowane na podmiotach porównywalnych do wycenianego podmiotu.

Wprowadzenie

Omówiona już na blogu wycena przedsiębiorstwa w podejściu dochodowym opiera się na tzw. modelu wewnętrznym wyceny. W podejściu tym przedsiębiorstwo jest warte tyle ile wynosi wartość obecna spodziewanych dochodów podmiotu w całym okresie jego istnienia. Wycena taka bezpośrednio wyprowadza wartość przedsiębiorstwa z jego wewnętrznego potencjału.

Podejście porównawcze (rynkowe) to tzw. podejście względne (relatywne). Wyceny w tym podejściu dokonuje się poprzez odniesienie kluczowych parametrów finansowych wycenianego przedsiębiorstwa do wartości innych „porównywalnych” podmiotów na rynku. Idea tego podejścia jest podobna jak określanie ceny sprzedaży używanego samochodu. Aby określić cenę używanego samochodu naturalne jest w pierwszej kolejności zapoznanie się z ofertami „podobnych” samochodów wystawionych do sprzedaży. Za podobny samochód należałoby uznać pojazd tej samej marki i modelu,  w tym samym (lub podobnym) roczniku, z porównywalnym przebiegiem. Na podstawie analizy cen wystawionych do sprzedaży „podobnych” aut moglibyśmy oszacować jaka jest cena rynkowa samochodu, który zamierzamy sprzedać. W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa (akcji, udziałów) wyszukiwane są w pierwszej kolejności porównywalne podmioty (z tej samej branży). Następnie określa się kluczowe ekonomiczno-finansowe miary odniesienia oraz ostatecznie następuje dokonanie oszacowania wartości rynkowej podmiotu.

Podejście porównawcze – procedura wyceny

Ogólną procedurę wyceny przedsiębiorstwa w podejściu dochodowym można przedstawić następująco:

1. Po pierwsze: znalezienie porównywalnych do wycenianego przedsiębiorstw, których znane są ceny transakcyjne (np. spółek giełdowych, gdzie znane są ceny kupna/ sprzedaży ich akcji).
2. Po drugie: określenie kluczowych mnożników będących podstawą odniesienia (najczęściej są to krotności wartości ceny akcji w stosunku do: zysku na akcję, wartości księgowej majątku na akcję, czy przepływów pieniężnych na akcję).
3. Po trzecie: pomnożenie mnożnika przez odpowiednią kategorię ekonomiczną wycenianego podmiotu (na bazie której oparty został mnożnik) i skorygowanie o zobowiązania netto, gdy mnożnik opierał się o wartość całkowitego kapitału (tj. własnego i długu).
4. Po czwarte: dokonanie ewentualnej korekty o aktywa i pasywa nieoperacyjne i/lub pozabilansowe.
5. Po piąte: dokonanie stosownych korekt uwzględniających rozbieżności między wycenianym podmiotem a podmiotami porównywalnymi (np. z tytułu płynności udziałów, wielkości podmiotu, kontroli, specyficznych czynników ryzyka).

Podejście porównawcze według Krajowego Standardu Wyceny Przedsiębiorstw (definicja, przedsiębiorstwa porównywalne i mnożniki porównawcze)

Krajowy Standard Wyceny Przedsiębiorstw definiuje podejście porównawcze – rynkowe (ang Market Approach) jako obejmujące „grupę metod wyceny polegających na określeniu wartości przedsiębiorstwa przez porównanie go z innymi. Podejście bazuje na cenach transakcyjnych uzyskanych na warunkach rynkowych. Podstawowym zagadnieniem jest wybór przedsiębiorstw porównywalnych oraz mierników ekonomiczno-finansowych (mnożników porównawczych).” (p. 8.4 Standardu)

W zakresie doboru przedsiębiorstw porównywalnych w „Standardzie…” stwierdza się, że „dobór przedsiębiorstw porównywalnych powinien zostać uzasadniony. Przedsiębiorstwa porównywalne powinny należeć do tego samego sektora lub jego części. W szczególnych przypadkach można odnieść się do przedsiębiorstw z sektorów pokrewnych, uzasadniając wybór.” (p. 8.4.1 Standardu)

Z kolei w kwestii mnożników zwraca się uwagę, że „mnożniki porównawcze wykorzystywane w wycenie opierają się na kluczowych wielkościach ekonomiczno-finansowych opisujących potencjał dochodowy i majątkowy przedsiębiorstwa.” (p. 8.4.2 Standardu)

W „Standardzie…” wyróżnia się „trzy rodzaje mnożników wynikające z kapitału własnego i długu:

• Mnożniki oparte na wartości rynkowej pochodzące z transakcji z rynku publicznego lub transakcji prywatnych; np. P/E, P/BV.
• Mnożniki oparte na wartości całego przedsiębiorstwa, tj. kapitału własnego i długu; np. EV/EBIT (ang. Enterprise Value/Earnings Before Interest and Taxes), EV/EBITDA (ang. Enterprise Value/Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization).
• Mnożniki oparte na charakterystycznych dla danego sektora wielkościach; np. EV/liczby hektolitrów piwa, EV/liczby subskrybentów, EV/liczby aktywnych codziennie użytkowników portalu (ang. unique users). (p. 8.4.2.1 – 8.4.2.3 Standardu…).

Zasady wyceny w podejściu porównawczym według Krajowego Standardu Wyceny Przedsiębiorstw

Standard Wyceny Przedsiębiorstw określa następujące podstawowe „zasady wyceny przedsiębiorstw przy zastosowaniu metod porównawczych:

• Dane na temat przedsiębiorstw stanowiących bazę porównawczą, powinny być wiarygodne, a dane dotyczące cen aktualne na datę wyceny.
• Zastosowanie mnożników powinno być spójne poprzez przeprowadzenie obliczeń w ten sam sposób dla wycenianego przedsiębiorstwa i dla przedsiębiorstw porównywalnych.
• Ze względu na różnice pomiędzy udziałami w wycenianym przedsiębiorstwie, a udziałami w przedsiębiorstwach porównywalnych, konieczne jest dokonanie odpowiednich korekt z tytułu kontroli, płynności i wielkości.
• W uzasadnionych przypadkach należy dokonać korekty danych finansowych przedsiębiorstwa wycenianego lub przedsiębiorstw porównywalnych o elementy nieoperacyjne, nadzwyczajne i o charakterze jednorazowym oraz inne czynniki zaburzające porównywalność.” (p. 8.4.4.1 – 8.4.4.4 Standardu…)

Jednocześnie w „Standardzie…” stwierdza się, że „wycena oparta na mnożnikach sektorowych nie może stanowić jedynej metody wyceny.” (p. 8.4.3. Standardu…)

W kwestii innych stosowanych w wycenie przedsiębiorstw podejść zobacz tutaj.

W następnym tygodniu odpowiem na pytanie: Jakie są główne determinanty wpływające na wartość przedsiębiorstwa?

Autor: Dariusz Stronka

Zobacz naszą ofertę wycen:

wyceny                          wycena przedsiębiorstwa/ wycena spółki

wycena udziałów                            wycena zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Zapraszamy do komentowania i dzielenia się własnymi spostrzeżeniami