W poprzednim wpisie wskazałem na odniesienia do szacowania podmiotów gospodarczych w Kodeksie spółek handlowych. Niniejszy wątek stanowi wycena przedsiębiorstw w Prawie upadłościowym oraz Prawie restrukturyzacyjnym.
Wycena przedsiębiorstw w Prawie upadłościowym
W prawie upadłościowym kwestie wyceny reguluje artykuł 319, który stanowi:
1. Jeżeli planowana jest sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości, przy sporządzaniu spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości, albo odrębnie, jeżeli możliwość takiej sprzedaży ujawniła się na późniejszym etapie, biegły wybrany przez syndyka sporządza opis i oszacowanie przedsiębiorstwa upadłego.
2. Opis przedsiębiorstwa powinien określać w szczególności przedmiot działalności przedsiębiorstwa, nieruchomości wchodzące w jego skład, ich obszar oraz oznaczenie księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, inne środki trwałe, stwierdzone prawa, a także obciążenia.
3. W oszacowaniu należy odrębnie podać wartość przedsiębiorstwa w całości oraz jego zorganizowanych części, jeżeli mogą być wydzielone do sprzedaży.
4. Jeżeli składniki przedsiębiorstwa są obciążone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską lub innymi prawami i skutkami ujawnienia praw i roszczeń osobistych, w oszacowaniu należy oddzielnie podać, które z tych praw pozostają w mocy po sprzedaży, a także ich wartość oraz wartość składników nimi obciążonych oraz stosunek wartości poszczególnych składników obciążonych do wartości przedsiębiorstwa.
5. Zarzuty na opis i oszacowanie wnosi się w terminie tygodnia od dnia obwieszczenia o ich przekazaniu sędziemu-komisarzowi. Zarzuty rozpoznaje sędzia-komisarz. W przypadku wątpliwości co do rzetelności lub poprawności opisu i oszacowania, sędzia-komisarz wskazuje biegłego do sporządzenia nowego opisu i oszacowania.
6. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w przypadku rzeczy, wierzytelności i innych praw przeniesionych na wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności, o ile mają być one sprzedane w ramach przedsiębiorstwa.
W powyższym przepisie na uwagę zwraca przede wszystkim konieczność szacowania wartości jednocześnie:
- całego przedsiębiorstwa,
- możliwych do wyodrębnienia zorganizowanych części przedsiębiorstwa (jeśli da się je wyodrębnić),
- poszczególnych składników majątkowych (jeśli są obciążone).
Wycena przedsiębiorstwa w Prawie restrukturyzacyjnym
W Prawie restrukturyzacyjnym odsyła się – zgodnie z art. 6 – do definicji pojęcia „dłużnika niewypłacalnego” uregulowanej w Prawa upadłościowym, zgodnie z którym (art. 11)
1. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
1a. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
2. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Dla rozstrzygnięcia, czy w konkretnym przypadku mamy do czynienia z „dłużnikiem niewypłacalnym” kluczowe może okazać się określenie momentu niewypłacalności. W szczególności chodzi o stwierdzenie kiedy wartość zobowiązań pieniężnych przekroczyła wartość majątku. Wycena wartości rynkowej pozwala określić, czy i ewentualnie kiedy do takiej sytuacji doszło. Wycena przedsiębiorstwa dokonana przez biegłego może wskazać, że nie ziściła się jeszcze przesłanka do ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa. Dokument z wyceny może bowiem wskazać, iż wartość kapitału własnego jest dodatnia mimo iż wartość bilansowa tegoż kapitału jest ujemna. Alternatywnie wycena mogłaby wykazać, że okres w którym wartość majątku jest niższa niż kapitału własnego jest krótszy aniżeli 24 miesiące.
Podsumowując zatem, bezpośrednio lub pośrednio, wycena przedsiębiorstw podejmowana jest zarówno w „Prawie upadłościowym” jak i „prawie restrukturyzacyjnym”
Zapraszamy do komentowania i dzielenia się własnymi spostrzeżeniami
W następnym tygodniu odpowiem na pytanie: Kim jest biegły sądowy wyceny przedsiębiorstw i jak można nim zostać?
Autor: Dariusz Stronka
Zobacz naszą ofertę wycen:
wyceny wycena przedsiębiorstwa/ wycena spółki
wycena udziałów wycena zorganizowanej części przedsiębiorstwa